همه ساله جنگ بین کنسول های بازی های ویدئویی، توسط گیمرهای سراسر جهان، از نزدیک دنبال می شود. اگرچه جنبه های مالی در این صنعت اغلب بسیار مورد توجه قرار نمی گیرد، اما سودآوری مهمترین معیاری است که یک شرکت در نهایت به دنبال آن است.
اقتصاد پشت فروش کنسول های بازی
نسل قبلی کنسول ها (معروف به نسل هفتم) سه رقیب اصلی داشت: Sony Corp. (SNE) PS3 ، Microsoft Inc. (MSFT) Xbox 360 و Nintendo Wii. با اینکه نینتندو Wii از ابتدا بیشتر برای بازی های تفریحی طراحی شده بود تا بازی های سخت، اما در سال های گذشته گاهی اوقات بیشتر از سایر کنسول ها فروش داشته است. نسل کنونی کنسول های بازی هشتمین نسل کنسول ها را تشکیل می دهند. کنسول های نسل هفتم چرخه زندگی خود را اجرا کردند و به اندازه کافی در بازار بودند تا استراتژی ها و مدل های تجاری خود را به کاربران ارایه دهند. در این بین، سونی در توانایی های سخت افزاری شایستگی خود را به رخ سایرین کشیده است، دلیل آن هم می تواند این باشد که سونی، سابقه طولانی تری در صنعت سخت افزار دارد. از طرف دیگر، مایکروسافت را می توان با توجه به تسلط آن بر نرم افزارهای رایانه ای، در صنعت نرم افزار به دیگران شایسته تر دانست.
نسل جدید کنسول ها
نسل هشتم کنسول ها در سال 2012 آغاز شد تا کنون ادامه داشت. این نسل شامل PS4 سونی، XBox1 مایکروسافت و Nintendo WiiU می باشد. ThePS31 و Xbox 360 از زمان عرضه به ترتیب در سال 2006 و 2005 بیش از 80 میلیون دستگاه در سراسر جهان فروخته اند؛ از طرفی کنسول 2 Wii بیش از 100 میلیون واحد فروخته شد. این کنسول ها عموماً دارای چرخه عمر حدود شش تا هشت سال هستند که در این محدوده ی زمانی، هزینه های تحقیق و توسعه، تولید و غیره پوشش داده می شود. در سال 2006، هنگام راه اندازی PS3، هر کنسول با ضرر، در حدود قیمت 240 دلار فروخته شد، از طرفی Xbox 360 نیز در ابتدای کار، حدود 125 دلار آمریکا برای هر کنسول هزینه داشت و ضرر بیشتری را متحمل می شد. در سال 2005 بیشتر هزینه PS3 مربوط به کارت گرافیک، درایو Blu-ray و CPU بود که همگی در زمان خود قطعات بسیاری پیشرفته ای بودند. در حالی که Xbox 360 یک سال بعد سود هر کنسول را به دست آورد، PS3 زمان زیادی را برای سود آوری از دست نداد و به سرعت شروع به پیشرفت کرد.
در نگاهی اجمالی، سونی استراتژی اولیه خود را در زمینه ارائه فناوری پیشرفته با قیمت بهتر در مقایسه با Xbox 360 ارایه کرد. همانطور که Xbox ویژگی های بیشتری را به سخت افزار خود برای رقابت با PS3 افزود و سونی نسخه ارزان تری از آن را ارائه کرد.
یکی از دلایلی که شرکت ها در ابتدا کنسول ها را با ضرر می فروشند این است که مشتریان را به خرید آنها ترغیب کرده و پس از آن سعی می کنند از طریق هر بازی فروخته شده و همچنین اشتراک آنلاین، خسارت های وارده را جبران کنند. همچنین، با افزایش تعداد واحدها، هزینه ها به دلیل صرفه جویی در مقیاس، کاهش می یابد.
بازیگران اصلی درگیر در این صنعت شرکت های توسعه دهنده، ناشران، تولیدکنندگان کنسول و توزیع کنندگان آنها هستند. توسعه دهندگان وظیفه اصلی طراحی و کدگذاری بازی ها را بر عهده دارند در حالی که ناشران، مسئول تولید، بازاریابی و غیره هستند.
سونی و مایکروسافت هم به عنوان ناشران و هم توسعه دهندگان برخی بازی های خود عمل می کنند. هزینه توسعه بازی برای PS3 و Xbox 360 بیش از 10 میلیون دلار است و از آنجا که تنها بخش کوچکی از بازی ها سودآور هستند، ناشران عموماً توسعه بازی های ویدئویی را تامین مالی می کند در حالی که توسعه دهندگان به نقش خود محدود شده و از همین رو درآمد کمتری دارند.
Wii وارد بازی می شود
Nintendo Wii کنسولی بود که هنگام ورود به بازار با عملکرد خود همه را شگفت زده کرد، با وجود این که از نظر گرافیکی و قدرت پردازشی دارای قابلیت های فنی بسیار پایین تری بود، اما توانست در حد PS3 و Xbox 360 فروش داتشته باشد. Wii برای گیمرها یک گزینه ی اقتصادی به حساب می آمد که این موضوع آن را نقطه ی مقابل کنسول های PS3 و Xbox قرار می داد. این شرکت برخلاف رقبای خود از همان ابتدا موفق به کسب سود در فروش اولیه ی خود شد. همچنین با وجود این که اکثر بازی های بازار را بازی های Xbox و PS3 تشکیل می دادند، این شرکت توانست تعداد بسیار بالایی از بازی های اختصاصی Wii به فروش برساند.
اگرچه Wii با عملکرد بسیار خوبی کار خود را آغاز کرد، اما سونی و مایکروسافت با تغییر کنسول های خود به سرعت خود را با این چالش وفق دادند. سونی PlayStation Eye و مایکروسافت Kinect را راه اندازی کردند که هر دو دارای ویژگی های کنترل حرکت مانند Wii بودند.
نسل هشتم کنسول های بازی، با راه اندازی Wii U نینتندو و PS4 سونی، در دسامبر 2012 آغاز شد. یک سال بعد پس از آن، مایکروسافت Xbox One را وارد بازار کرد، در همین هنگام سونی موفق شد ضرر خود را در هر کنسول به شدت کاهش دهد در حالی که مایکروسافت ضررهای بیشتری را بر روی هر کنسول تحمیل می شد. داده های Statista نشان می دهد که پلی استیشن 4 تا سال 2020 بر بازار تسلط داشته است و بیش از سه برابر تعداد ایکس باکس های به فروش رفته، فروخته شده است.
این نسل همچنین احتمالاً شاهد رقابت شدید گوشی های هوشمند و تبلت هایی با سیستم عامل Android و iOS خواهد بود. طبق بررسی هایی که کارشناسان انجام دادند، درآمد بازی های کنسول ها در حال حاضر از درآمد بازی های Android و iOS رقم پایین تری را دارا است. برخی از تحلیلگران پیش بینی می کنند که این آخرین نسل کنسول های بازی های خانگی باشد و نسل بعدی به احتمال زیاد تغییرات بسیاری را متحمل خواهد شد. همچنین انتظار می رود که در سالهای آینده گرافیک کامپیوتر از گرافیک کنسول ها پیشی بگیرد و با در نظر گرفتن آمار فروش فعلی اسن کنسول ها، احتمال می رود PS4 سونی از نظر قیمت و ویژگی های منحصر بفردی که دارد بیش ازدو کنسول دیگر با حمایت مخاطبین روبرو شود.
سونی در ابتدا با PS2 بر بازار کنسول های بازی تسلط داشت اما ارایه ی PS3، باعث شد این شرکت جایگاه بیشتری را نسبت به نینتندو و مایکروسافت در بازار داشته باشند. پس از آن، با روی کار آمدن PS4 نیز توانست بخشی از سهم بازار را به دست آورده است، اما گذر زمان در صنعت کنسول های بازی نشان می دهد که چگونه تکنولوژی جدیدتر و تغییر عادات مصرف کننده بر صنعت کنسول های بازی تأثیر می گذارد.